دانستنی های کمک هزینه ازدواج بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی

از جمله خدمات سازمان تامین اجتماعی به افراد تحت پوشش، پرداخت کمک ازدواج است.

تعریف کمک ازدواج که به هدیه ازدواج و کمک هزینه ازدواج نیز معروف است، چیست، متقاضی آن باید چه شرایطی شغلی داشته باشد، شرایط ازدواج وی باید چگونه باشد، نحوه محاسبه و مبلغ قابل پرداخت چیست و برای درخواست آن چه مدارکی نیاز است و در نهایت باید از چه مرجعی تقاضا به عمل آید.

در مطلب حاضر با اتکاء به قانون و رویه عملی پرداخت کمک ازدواج، به تمامی پرسش ها پاسخ خواهم داد، پس با من همراه باشد.

تعریف هدیه ازدواج

کمک ازدواج در بند 11 ماده 2 قانون تأمین اجتماعی مصوب 3 تیر 1354 مجلس شورای ملی با اصلاحات و الحاقات بعدی چنین تعریف شده است:

«کمک ازدواج مبلغی است که طبق شرایط خاصی برای جبران هزینه های ناشی از ازدواج به بیمه شده پرداخت می گردد.»

بنابراین، مبلغی که به بیمه شدگان واجد شرایط زن و مرد که برای اولین بار ازدواج می‌کنند پرداخت می‌شود، کمک ازدواج یا هدیه ازدواج گفته می شود.

هدف از پرداخت هدیه ازدواج

هدف از پرداخت کمک هزینه ازدواج، ترغیب بیمه‌شدگان به ازدواج است که در راستای نیل به این هدف، سازمان تامین اجتماعی این هدیه را به بیمه شدگانی که برای اولین بار تشکیل خانواده می دهند، می ‌پردازد.

شرایط پرداخت هدیه ازدواج

به موجب ماده 85 قانون پیش گفته، به بیمه شده زن یا مرد كه برای اولین بار ازدواج می‌كند، مبلغی معادل یك ماه متوسط مزد یا حقوق با رعایت شرایطی به عنوان كمك‌ ازدواج پرداخت می‌شود. بنابراین، شرایط پرداخت هدیه ازدواج و افراد مشمول این کمک را می توان به شرح زیر احصاء نمود:

الف- شرایط شغلی

1.  شخص، بیمه شده سازمان تأمین اجتماعی باشد.
2. رابطه استخدامی بیمه شده با کارفرما در تاریخ ازدواج قطع نشده باشد.
3. بیمه شده ظرف ۵ سال قبل از تاریخ ازدواج، حداقل حق بیمه ۷۲۰ روز کار را به سازمان فوق پرداخته باشد.

نکات:

• در صورتی كه طرفین عقد ازدواج، هر دو واجد شرایط مذكور در ماده فوق باشند، پرداخت کمک هزینه به زوجین بیمه شده صورت می گیرد. به این ترتیب، اگر زن و مرد هر دو ۷۲۰ ساعت سابقه داشته باشد، به هر دوی آن‌ها این هدیه پرداخت می‌شود.
• با توجه به تبصره 2 ماده 85 قانون سابق الذکر، سابقه خدمت سربازی برای دریافت کمک هزینه ازدواج، محاسبه نمی شود.

ب- شرایط ازدواج

1. ازدواج بیمه شده از نوع دائم باشد.
2. ازدواج بیمه شده برای مرتبه اول باشد.
3. ازدواج دائم باید در یکی از دفاتر اسناد رسمی ثبت شده باشد.

نکات:

• درخواست کمک ازدواج مقید به مهلت نیست و هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد. بنابراین در صورتی که مدت زمان زیادی نیز از زمان عقد بیمه شده گذشته ولی وی حائز شرایط لازم باشد، می تواند این کمک را دریافت کند.
• فردی که در زمان ازدواج اول، شرایط لازم برای دریافت کمک هزینه ازدواج را نداشته اما برای ازدواج دوم این شرایط را دارا باشد، نمی‌تواند از این کمک هزینه برخوردار شود.

نحوه محاسبه کمک هزینه ازدواج و مبلغ آن

کیفیت محاسبه مبلغ هدیه ازدواج در تبصره یک ماده 85 قانون تأمین اجتماعی چنین بیان شده است:

«مزد یا حقوق متوسط موضوع این ماده عبارت است از جمع دریافتی بیمه شده ظرف دو سال قبل از ازدواج كه به مأخذ آن حق بیمه‌ پرداخت شده است تقسیم بر 24.»

به این ترتیب، مبلغ کمک هزینه ازدواج برابر با یکماه متوسط حقوق یا مزد بیمه شده است که برای محاسبه این مبلغ، جمع دریافتی بیمه شده (مشمول کسر بیمه) در آخرین 2 سال قبل از ازدواج بر عدد 24 (تعداد ماه ها)  تقسیم می شود. بنابراین، فردی که ۷۲۰ روز قبل از ثبت ازدواج دارای سابقه باشد، یک ماه حقوق به عنوان هدیه ازدواج به او تعلق می‌گیرد.

نکات:

• در صورتیکه پس از محاسبه دستمزد دو سال آخر، مبلغ پرداختی کمتر از حداقل حقوق باشد، در این صورت معادل حداقل حقوق زمان حاضر به بیمه شده پرداخت خواهد کرد.
• بیمه شدگانی که در سال های گذشته عقد دائم نموده اند و سایر شرایط را دارا بوده اند، مبلغ دریافتی کمک هزینه ازدواج آنها مطابق با مجموع میانگین دستمزد همان سال عقد آنها خواهد بود.
• مبلغ حق بیمه دانشجویان نیز همانند زنان خانه‌دار محاسبه می‌شود، به طوری که ۱۲, ۱۴ و ۱۸ درصد نرخ حق بیمه ای است که آنها باید با توجه به نوع بیمه ای که درخواست کردند، هر ماه پرداخت کنند و معادل ۲ درصد نیز دولت بر عهده بگیرد. دانشجویانی که مشغول به تحصیل هستند می‌توانند از طریق خود اظهاری درخواست خود را برای بیمه شدن به شعب سازمان تامین اجتماعی ارائه دهند.

مدارک لازم برای دریافت کمک هزینه ازدواج

• اصل و تصویر صفحات سند ازدواج زوجین
• اصل و تصویر صفحات اول و دوم شناسنامه بیمه شده و همسر وی
• تعهد کتبی بیمه شده مبنی بر این که برای اولین بار ازدواج کرده است
• دفترچه درمانی بیمه شده

مرجع پذیرش درخواست

بیمه شدگان می توانند با مراجعه به یکی از کارگزاری‌های تامین اجتماعی هدیه ازدواج خود را دریافت کنند./ ساعت 17:40 یکشنبه 28 مهر 1398

منبع: وکیل مرادی؛ پایگاه آموزش حقوق کاربردی، خدمات مشاوره‌ و وکالت