مسئولیت های سه گانه پزشک و مراجع رسیدگی به هر یک

اعمال پزشکی به معنای عام شامل معاینه، تجویز دارو، جراحی و غیره، با جمع شرایطی، ممکن است سه نوع مسئولیت برای پزشک به دنبال داشته باشد.

بر حسب هر یک از این مسئولیت ها، مراجع رسیدگی کننده به عمل موجد آن نیز، متفاوت بوده که در ذیل بدان می پردازیم.

الف- مسئولیت کیفری

در صورتی که عمل پزشکی منجر به ایراد صدمه بدنی به جسم بیمار و یا منتهی به فوت وی شود، پزشک دارای مسئولیت کیفری است.

برای اعمال این نوع مسئولیت، بیمار یا اولیای دم وی باید مبادرت به طرح شکایت کیفری در دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم نماید.

در شهرهای بزرگ مانند تهران که دادسرای مزبور به چند دادسرای تخصصی رسیدگی به جرایم تقسیم شده‌اند، باید شکایت در دادسرای جرایم پزشکی طرح شود.

با توجه به الکترونیکی شدن تقدیم شکایت، ارسال شکایت از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی صورت می گیرد.

برای اطلاع از چگونگی اثبات قصور پزشکی پست «نحوه اثبات قصور یا تقصیر پزشک در درمان بیمار برای مطالبه دیه» را مطالعه نمایید.

در صورت رسیدگی و صحت شکایت، قرار جلب به دادرسی، کیفرخواست در دادسرا و در نهایت حکم به محکومیت پزشک به پرداخت دیه و عنداللزوم مجازات حبس و یا جایگزین آن و یا تکمیلی مناسب مطابق قانون مجازات اسلامی در دادگاه کیفری صادر می شود.

ب- مسئولیت حقوقی

در صورتی که بیمار نخواهند نسبت به شکایت کیفری اقدام نمایند، یا متحمل خسارات مالی صرف و یا هزینه هایی بیش از دیه شده باشد، برای وصول این خسارات، باید با توجه به مبالغ آن حسب مورد در دادگاه حقوقی محل اقامت پزشک (اعم از محل استقرار مطلب یا بیمارستان محل کار وی) و یا شورای حل اختلاف طرح دعوی کند.

در پیوند با مسئولیت فوق پست «آیا هزینه های درمانی بیمار قبل از فوت از پزشک معالج وی قابل مطالبه است؟» را مطالعه نمایید.

دادگاه عمومی حقوقی و یا شورای حل اختلاف پس از جری تشریفات قانونی، به آن رسیدگی و در نهایت حکم به محکومیت پزشک به پرداخت خسارت صادر می کند.

ج-مسئولیت انتظامی

با توجه به این که هر پزشکی مکلف است برابر قوانین و مقررات مربوطه از جمله نظامنامه پزشکی طبابت خود را انجام دهد، هر نوع تقصیر اعم از بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم رعایت نظامات دولتی تخلف محسوب و در دادسرای انتظامی نظام پزشکی قابل تعقیب است.

در صورت صدور کیفرخواست در دادسرای نظام پزشکی شهرستان، موضوع در «هبأت بدوی انتظامی سازمان نظام پزشکی شهرستان» رسیدگی و در صورت اثبات تخلف به تناسب شدت و ضعف آن، به یکی از مجازات های انتظامی موضوع آیین نامه انتظامی محکوم خواهدشد.

ضمناً در صورت اعتراض پزشک موضوع در «هیأت تجدیدنظر نظام پزشکی استان» و رأی این قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان محل وقوع تخلف خواهدشد.

منبع: وکیل مرادی؛ پایگاه آموزش حقوق کاربردی، خدمات مشاوره‌ و وکالت

برای اطلاع بیشتر در این ارتباط پست «مرجع اعتراض به رأی هیأت عالی انتظامی نظام پزشکی را مطالعه نمایید.

منبع: وکیل مرادی؛ پایگاه آموزش حقوق کاربردی، خدمات مشاوره‌ و وکالت